Zapamiętywanie jest skomplikowanym procesem poznawczym, w którym biorą udział różne obszary mózgu. Natomiast – jako ludzie – nie skupiamy się nad tym procesem i najczęściej dzieje się on samoczynnie. Wyobraź sobie, co by się stało gdybyś przejął nad nim kontrolę i rozwinął swoje zdolności pamięciowe…
Aby znacznie poprawić swoją pamięć należy zrozumieć działanie mózgu. To zasady jego funkcjonowania determinują skuteczność naszych procesów poznawczych.
Mózg lubi wyjątkowe rzeczy. Pamięć także.
Nasz mózg jest wyjątkowym komputerem, który w ciągu 1 sekundy wykonuje tysiące (o ile nie miliony) skomplikowanych procesów. Od komputera różni go to, że potrafi analizować i oceniać różne sytuacje na płaszczyźnie logicznej i… EMOCJONALNEJ! Każda drobna zmiana jest traktowana w kategoriach wyjątkowości. W psychologii zjawisko to nosi nazwę prawa wyjątkowości.
Jak to prawo wykorzystać w praktyce? To banalne! Kiedy uczysz się nowego materiału na egzamin z filozofii i starasz się zapamiętać ważne informacje z dzieł Sorena Kierkegaarda uczyń je wyjątkowymi. Osadź bohatera historii w dziwnej czasoprzestrzeni lub innym wymiarze. Skup się na czynnikach ważnych do zapamiętania i spraw, aby w znaczny sposób odróżniały się od reszty.
Dzięki temu Twój mózg szybciej przyswoi te informacje na zasadzie kontrastu do “nudnego” materiału. Bardziej roszczeniowy czytelnik może pomyśleć, że ta technika jest bezużyteczna, bo w przypadku zapamiętania dużej ilości materiału nie jest praktyczna. Racja! Natomiast w przypadku rzeczy, które trudno nam zapamiętać – sprawdza się idealnie.
Prześpij się z tym
Kiedy dostajesz bardzo intratną propozycję współpracy (lecz bardzo wymagającą) lub stoisz przed podjęciem niezwykle ważnej decyzji możesz użyć charakterystycznego zwrotu: “Muszę się z tym przespać”. Niech pierwszy rzuci kamieniem ten, kto nie użył tego zdania co najmniej raz w życiu. O co chodzi z tym “przespaniem się”?
W przypadku pamięci i spania możemy mówić o ułożeniu się zapamiętywanego materiału i szybszym przyswojeniu go. Kiedy śpimy, nasz mózg nie przestaje pracować. Zwłaszcza w fazie REM jest bardzo aktywny. To właśnie wtedy tworzą się wspomnienia oraz następuje magazynowanie zapamiętywanego wcześniej materiału. Z tego właśnie powodu sen jest ważny, a zapamiętywany materiał powinien się “ułożyć”.
Aby łatwiej opanować materiał postaraj się rozpocząć proces zapamiętywania kilka dni wcześniej po to, aby zapamiętywany materiał się “ułożył”.
Połącz wątki – popraw pamięć
Ludzi mózg ma wyjątkową zdolność do analizowania różnych sytuacji i rzeczy w oparciu o to, co już zna. Działa to na zasadzie kotwicy. Jeśli zapamiętujesz jedną nową informację to mózg automatycznie stara się dopasować tę informację do zasobów, które już są w Twojej pamięci. Oczywiście w takich sytuacjach możemy mózgowi pomóc.
Najbardziej reprezentatywnym przykładem wykorzystania tej techniki w praktyce jest nauka języków obcych. Na warsztat weźmy język angielski i zapamiętywanie nowych słówek. Załóżmy, że uczysz się słówek dotyczących wyposażenia domowego i dochodzisz do słówka “pot”, które oznacza doniczkę. Samo słowo może się wydawać śmieszne dla Polaków, dlatego bardzo łatwo zapamiętać, że naczynie służące do przechowywania kwiatków łączy się z nieprzyjemnym zapachem.
Weźmy inny przykład, bo ten był zdecydowanie zbyt trywialny. Słowo klucz – “pine”, czyli po polsku “sosna”. Jak połączyć te dwa słowa ze sobą? Ile ludzi, tyle pomysłów. Pierwszy, który przychodzi mi na myśl zakłada użycie słowa “pinezka”. Igły sosny są ostre i przypominają pinezkę. Z pewnością można ich użyć jako pinezek w warunkach polowych. Zauważ, że pierwsze litery słowa “pinezka” odpowiadają wyrazowi “pine” (po polsku “choinka”). Przykłady użycia tej techniki można mnożyć i zależy to wyłącznie od Twojej wyobraźni.
Najpierw zrozum, potem zapamiętaj!
Wiele ludzi popełnia kardynalny błąd ucząc się nowych rzeczy. Otóż starają się zapamiętać nowe słowa, informacje, sekwencje ruchów czy wiedzę, nie rozumiejąc, co właściwie zapamiętują. Czynność ta nazywa się wkuwaniem i jest wyjątkowo nieefektywna. Podstawą szybkiego i długotrwałego zapamiętania jest zrozumienie materiału, który się przyswaja. Dzięki temu mózg jest w stanie ulokować nową wiedzę w konkretnym miejscu i zakwalifikować ją do odpowiedniego magazynu pamięciowego.
Pamiętaj o tym podczas przyswajania nowych informacji i zanim zatrudnisz do działania swoją pamięć – daj mózgowi popracować nad zanalizowaniem nowego materiału i jego dogłębnym zrozumieniem.
Powtarzaj materiał, ale z głową…
Wiele dzieci ucząc się wierszyków w szkole bezmyślnie powtarza dwa pierwsze wersy do momentu aż ich nie zapamięta. Czy to jest technika efektywna? Chyba tak, skoro przynosi zamierzony rezultat w postaci zapamiętania kilku wersów. Natomiast parafrazując klasyka: “powtarzać trzeba umieć!”.
Najefektywniejszy sposób powtarzania materiału polega na powtarzaniu małych części materiału na przestrzeni wielu dni. Omówmy to na konkretnym przykładzie.
Załóżmy, że za 4 tygodnie masz bardzo trudny egzamin na studiach obejmujący 40 stron notatek. Najefektywniej byłoby rozłożyć ten materiał w taki sposób, aby opanować 10 stron każdego tygodnia. Wiem, jest to trudne i wymaga olbrzymich pokładów samozaparcia i motywacji, ale… ciężka praca popłaca! Dzięki tej technice każdego kolejnego tygodnia powtarzasz materiał zapamiętany w tygodniu poprzednim i stajesz się absolutnym mistrzem w opanowywaniu trudnego materiału.
Mam nadzieję, że dzięki tym 5 technikom znacznie poprawisz swoją pamięć i odkryjesz niezbadaną dotąd moc swojego umysłu.
